Domowa wentylacja mechaniczna pozwala znacząco wspomóc lub całkowicie przejąć proces oddychania pacjenta, który cierpi na przewlekły stan, jakim jest niewydolność oddechowa. Terapia ta odbywa się z zastosowaniem respiratora. Respirator to urządzenie medyczne pozwalające na wymuszenie procesu oddychania u pacjenta, który nie może oddychać samodzielnie. Wentylacja mechaniczna lub też, inaczej mówiąc, leczenie respiratorem często jest konieczne w miarę postępu choroby zdiagnozowanej u chorego.
Domowa wentylacja mechaniczna to terapia, którą stosuje się u osób, które cierpią na niewydolność oddechową lub schorzenia związane z układem oddechowym, uniemożliwiające prawidłową wymianę gazową. Do głównych chorób, przy których pojawia się możliwość wentylacji mechanicznej należą:
choroby nerwowo mięśniowe,
zespół ostrej niewydolności oddechowej,
stwardnienie zanikowe boczne,
choroby układu oddechowego,
rdzeniowy zanik mięśni,
zapalenie płuc,
choroby płuc,
dystrofia mięśniowa Duchenne’a,
upośledzenie utlenowania krwi.
Terapia osób z niewydolnością oddechową - w domu czy na oddziałach intensywnej terapii?
Jeśli stan chorego na to pozwala, możliwe jest opuszczenie szpitala i rozpoczęcie terapii respiratorem w miejscu zamieszkania. Stanowi to znaczące ułatwienie zarówno dla osoby chorej (zmniejsza się ryzyko infekcji i zakażeń, których ryzyko jest obecne na oddziałach intensywnej terapii), jak i dla jego rodziny (z uwagi na brak konieczności dojazdu do szpitala).
Wentylacja domowa odgrywa również ważną rolę w przypadku terapii osób dorosłych w podeszłym wieku, którzy z różnych względów wolą leczyć się w domu, w otoczeniu swoich bliskich i rodziny, aniżeli w szpitalu , na oddziałach intensywnej terapii. Korzystnie wpływa to zarówno na komfort ich życia, jak i jego jakość.
Niewydolność oddechowa leczenie respiratorem
Wyróżniamy dwa rodzaje terapii, które są stosowane u chorego z niewydolnością oddechową, a każda z nich różni się sposobem wentylacji:
wentylacja inwazyjna, w której, w celu wspomagania oddychania, zostaje utworzona sztuczna droga oddechowa za pomocą zabiegu tracheotomii,
wentylacja nieinwazyjna, w której, w celu wspomagania oddychania, pacjent jest ubrany w maskę, dzięki której możliwe jest wspomaganie oddechu.
Oddech chorego jest całkowicie lub częściowo przejmowany przez respirator. Aparat w sposób cykliczny wpuszcza do płuc chorego powietrze w określonej ilości. Istotny jest odpowiedni dobór parametrów, by zniszczeniu nie uległy pęcherzyki płucne. Przejmowana jest praca mięśni oddechowych, które na przykład w dystrofii mięśniowej Duchenne'a mogą być sparaliżowane.
Zastosowanie wentylacji mechanicznej u chorego wymaga odpowiedniego przeszkolenia. Użycie respiratora na oddziale intensywnej terapii jest zadaniem wykwalifikowanej kadry medycznej. W przypadku terapii, jaką jest domowa wentylacja mechaniczna, pacjent jest zwykle pod opieką swoich bliskich, którzy przed rozpoczęciem leczenia muszą nauczyć się zasad korzystania z respiratora (ustawianie odpowiednich parametrów, trybów, monitorowanie stanu pracy urządzenia). Nauka obsługi i sposobów reagowania na określone sytuacje jest niezwykle istotna dla bezpieczeństwa osoby chorej.
Kto może skorzystać z terapii refundowanej przez NFZ?
Pacjenci ubezpieczeni w NFZ są objęci świadczeniami zespołu długoterminowej opieki domowej, w której skład wchodzi również domowa wentylacja mechaniczna. Dodatkowym warunkiem, jaki muszą spełnić świadczeniobiorcy terapii, jest konieczność zapewnienia odpowiednich warunków domowych oraz przeszkolenie prawnych opiekunów (rodziny) w zakresie obsługiwania sprzętów medycznych i pielęgnacji chorego. Pacjenci muszą być w pełni zdiagnozowani, a ich leczenie przyczynowe powinno zostać zakończone oraz udokumentowane.
Uwaga: Pacjenci korzystający z terapii domowej wentylacji mechanicznej nie mogą być jednocześnie objęci opieką paliatywną, hospicyjną lub pielęgniarską opieką długoterminową.
Skierowanie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego jest podstawą do objęcia opieką pacjentów wentylowanych mechanicznie przez zespół długoterminowej opieki domowej.
Świadczeniami zespołu długoterminowej opieki domowej mogą być objęci pacjenci, którzy są ubezpieczeni w NFZ oraz mają zapewnione odpowiednie warunki domowe i przeszkoloną rodzinę (opiekunów prawnych) w zakresie pielęgnacji oraz obsługi sprzętów medycznych.
Podstawą do objęcia opieką pacjentów wentylowanych mechanicznie przez zespół długoterminowej opieki domowej jest skierowanie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
Do skierowania należy dołączyć:
kartę informacyjną o odbytym leczeniu szpitalnym;
wyniki badań, które są w posiadaniu pacjenta lub jego rodziny/opiekunów;
kwalifikację świadczącą o objęciu opieką w warunkach domowych, wydawaną przez lekarza specjalistę anestezjologii i intensywnej terapii.
Domowa wentylacja mechaniczna to terapia odbywająca się w domu pacjenta, która jest kontynuacją leczenie szpitalnego.
Kontakt do przyjęcia pod opiekę zespołu wentylacji mechanicznej
